Aby nie spaść z wysokiego konia – należy na niego nie wsiadać. Brawo, pięć punktów za błyskotliwą odpowiedź 😉 A tak na poważnie to od dzieciństwa jesteśmy stymulowani do osiągnięcia czegoś w przyszłości. W zasadzie w dorosłym życiu nie jest inaczej. Możliwości rozwoju nie brakuje, mówcy motywacyjni i coache na brak zajęć raczej nie narzekają. W każdym bądź razie – im wyższy ten koń, na którym się siedzi, tym lepiej, tym bardziej podziwia się taką osobę. Ten koń jest piękny, jazda na takim koniu wydaje się czymś wspaniałym, nie twierdzę, że nie.
Pewnie większość z Was kojarzy przypowieść o talentach (Mt, 25, 14-30). Tak dla przypomnienia w dużym skrócie chodzi tam o to, że właściciel dużego majątku wybierał się w podróż i powierzył swoim sługom majątek w ten sposób, że jednemu słudze wręczył pięć talentów, drugiemu trzy, a ostatniemu jeden. Kiedy wrócił zapytał swoich sług, jak wykorzystali te talenty. Pierwsi dwaj słudzy, którzy pomnożyli otrzymane talenty, zostali przez Pana bardzo pochwaleni. Natomiast trzeci sługa, który z obawy przed utratą swojego jedynego talentu, zakopał go w ziemi a potem ten sam talent oddał swemu Panu – został nazwany sługą złym i gnuśnym 😦 Sługa ten został też wyrzucony z majątku. Przypowieść kończy się dość „kapitalistyczną” konstatacją – „każdemu kto ma, będzie dodane tak, że nadmiar mieć będzie. Temu zaś kto nie ma, zabiorą nawet to, co ma”. Warto też zauważyć, że ten trzeci sługa nie stracił tego jednego talentu, nie przetrwonił go, nie przehulał. On po prostu zachował się asekuracyjnie, ostrożnościowo. W takim kontekście można zapytać – czy przechowując pieniądze na nieoprocentowanej lokacie, ponieważ boimy się ryzyka (a to jest ogromne!) i nie chcemy tych pieniędzy inwestować – jesteśmy sługami złymi i gnuśnymi?
Interpretując przypowieść – jako „talenty” można rozumieć zarówno pieniądze, majątek, jak i własne uzdolnienia, te otrzymane talenty właśnie. W przypowieści talent oznacza tak w ogóle jednostkę wagi, czego dokładnie – tego już nie wiemy, ale możemy zakładać, że było to coś bardzo cennego.
Ja nie chcę tu epatować religią, szanuję prawo każdego do wyboru zgodnego z własnymi przekonaniami. Na pewno jednak przesłanie tej przypowieści jest bardzo zbieżne z założeniami obecnego (albo po prostu – cały czas jednego i tego samego) systemu. Że talent trzeba rozwijać, nie można go zmarnować/ pieniądze trzeba pomnażać, nie wolno pozwalać im pasywnie leżeć, ponieważ wówczas tracą na wartości.
No to teraz proszę mi powiedzieć – czy rzeczywiście TRZEBA. Czy ktoś uzdolniony np. z matematyki musi kończyć tę politechnikę, a potem MUSI zarabiać pieniądze. Jeżeli ktoś realizuje taki scenariusz – można go pochwalić i stwierdzić, że dobrze wykorzystał swój talent/ swoje talenty. A tak naprawdę to staje się wówczas idealnym trybikiem w całym systemie. I niewiele ponad to. Czy jeżeli ktoś taki wybierze zupełnie inną drogę – np. będzie grał na ulicy na gitarze i śpiewał, przy czym uściślijmy – nie będzie to optymalne wykorzystanie jego kolejnego talentu, lecz raczej chałtura – to będzie on „sługą złym i gnuśnym”? Przecież on nie wyrządzałby nikomu krzywdy. Czy kogoś w ogóle interesuje, co takiej osobie da więcej szczęścia? Jeżeli ambitna praca jako dobry inżynier – super, jest spójność. Ale jeżeli taka praca całkowicie kogoś wyczerpuje, jeżeli on nie chce siedzieć przez 9 godzin w szklanym biurowcu, tylko – mimo maksymalnego wyniku z matematyki rozszerzonej na maturze – właśnie chce grać na tej gitarze i ma w tyłku pieniądze? Gdzie tu jest wolność wyboru? I szacunek dla tego indywidualnego wyboru? Trochę specjalnie przejaskrawiłam ten przykład, ale chciałam pokazać, że ocena społeczna takiego zdolniachy, który dobrowolnie rezygnuje z wykorzystania swojego potencjału byłaby jednak negatywna.
Ponieważ raczej nikt nie chce być określany mianem sługi złego i gnuśnego – większość ludzi podejmuje ten wysiłek – intelektualny, emocjonalny i energetyczny – aby dobrze wykorzystać te otrzymane talenty. Czasem jest to wydatek energetyczny ponad siły, ponieważ ktoś chce za bardzo, a zdarza się też, że ktoś przeszacuje ten swój talent, tzn. nie jest wcale aż tak zdolny jak mu się wydawało. Ludzie podejmują ryzyko i jak to z ryzykiem – raz się uda a raz nie. Inaczej nie byłoby to ryzyko. Wychwala się tylko tych, którym się udało. A co z tymi, którym się nie powiodło? Ktoś się nimi przejmuje w ogóle? Gdzie jest dla nich miejsce?
No i tu dygresja. Nigdy nie myślałam, że będę pisać o Andrzeju Lepperze. Nie będę wchodzić w politykę ani też roztrząsać przyczyny jego śmierci. Kiedyś zrobił jednak na mnie wrażenie artykuł o nim w „Polityce” autorstwa też już nieżyjącej Janiny Paradowskiej. Dziennikarka prześledziła jego drogę i stwierdziła, że w pewnym momencie osiągnął jednak niekwestionowany sukces. Jak wiadomo – chłopak uwierzył w siebie, bo został odpowiednio zmotywowany właśnie przez takich, co to mówią: możesz wszystko. Jak to się skończyło dla Leppera – wiadomo. To Paradowska o Lepperze napisała właśnie, że spadł z za wysokiego konia, bo na zbyt wysokiego konia został wsadzony. A na końcu artykułu zamieszczono takie zdjęcie, na którym Lepper patrzy z miłością na dojrzały łan zboża i to zdjęcie było podpisane: był dobrym rolnikiem …
O co mi tak w zasadzie chodzi? O to, żeby uważać z przestymulowaniem, zarabianiem pieniążków, ambicją itd. I w ogóle żeby uważać 🙂
Taki trochę manifest lenistwa i głupoty mi tym tekstem wyszedł? Luz 😉
Tak sobie myślę jednak, że chyba jest jeszcze jeden sposób na uniknięcie upadku z wysokiego konia. Oprócz po prostu niedosiadania go. Czasami orientujemy się, że już siedzimy na tym koniu, wtedy na radę „nie wsiadaj” jest już za późno. Jednocześnie czujemy, że ten koń staje się coraz bardziej niespokojny, narowisty, że być może chce nas zrzucić. Albo sami zaraz z niego spadniemy ze zmęczenia. Albo też przymierzamy się do skoku na kolejną przeszkodę, ale ta przeszkoda jest już dla nas za wysoka i możemy się już tylko na niej połamać. W najgorszym przypadku kręgosłup. I to jest chyba ostatni moment, żeby tego konia zatrzymać i spokojnie z niego zsiąść. Wyłapania tego momentu, kiedy można jeszcze wyhamować – wszystkim bardzo mocno życzę.